Τατάκης

Γιάννη Τζαβάρα ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΕ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΣ Βασίλειος Ν. Τατάκης (1897-1986) Τελευταία ενημέρωση του Αφιερώματος: Μάρτιος 2016 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ι. Βιογραφικά ΙΙ. Δημοσιεύματα ΙΙΙ. Κείμενα για τον Βασίλειο Ν. Τατάκη

 

Ι. Βιογραφικά

Ο Βασίλειος Τατάκης γεννήθηκε στο Συνετί της Άνδρου το 1896. Σπούδασε Φιλολογία και Φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Σορβόννης. Εργάστηκε ως φιλόλογος σε πολλά σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης (στη Σκόπελο, στην Κύπρο, στις Σέρρες, στη Θεσσαλονίκη, στο Ηράκλειο και στη Νεάπολη της Κρήτης, στον Πειραιά και στην Αθήνα). Το 1945 έγινε Εκπαιδευτικός Σύμβουλος και το 1958 εκλέχτηκε καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η κύρια συγγραφική προσφορά του εντάσσεται στην Ιστορία της Φιλοσοφίας και ειδικότερα της Βυζαντινής Φιλοσοφίας.

ΙΙ. Δημοσιεύματα

1.    «Νοσταλγία». Ανδριτύτιον Ημερολόγιον 1927, 94.

2.    «Μία διαθήκη του 1764». Ανδριτύτιον Ημερολόγιον 1927, 75-76.

3.    «Δύο ανέκδοτα παραμύθια». Ανδριτύτιον Ημερολόγιον 1927, 119-120.

4.    «Παραμυθόλογα της Άνδρου. Παρμένα από το στόμα του λαού». Ανδριτύτιον Ημερολόγιον 1929, 91-94.

5.    «Νεκρανάσταση – Vox Rerum – Έρως και Μέλισσα – Ναναρίσματα». Ανδριτύτιον Ημερολόγιον 1929, σελ. 39, 80, 117, 160.

6.    Panétius de Rhodes. Le fondateur du moyen Stoicisme. Sa vie et son oeuvre. “Librairie Philosophique J. Vrin”, Paris 1931, 234 σ.

7.    «Το πρόβλημα της αλήθειας». Ιδέα 11, 10 (1933), 209-221.

8.    «Οι Κυνικοί και η διατριβή». Σε 2 μέρη. Μακεδονικές Ημέρες 1 (1935), 9-12 και 2 (1935), 64-69.

9.    Στη χώρα των στοχασμών. Φιλοσοφικός διάλογος. «Περιοδικό», Θεσσαλονίκη 1936, 93 σ.

10. «Ελληνισμός και Χριστιανισμός». Μακεδονικόν Ημερολόγιον 1936, 237-240.

11. Διαίρεση – Μερισμός. Φιλοσοφικά μελετήματα. Θεσσαλονίκη 1940, 33 σ.

12. «Ο Θεόφιλος Καΐρης και η Ευρωπαϊκή σκέψη». Παιδεία 1 (1946), 18-24 και 2 (1946), 83-89.

13. «Κομνηνού-Κακριδή ΄Ολγα, ‘Σχέδιο και τεχνική της Ιλιάδας’». Νέα Εστία 41, 475 (1947), 510-511.

14. «Θεοδωρακόπουλος Ιωάννης Ν., ‘Πλάτωνος Φαίδρος’. Εισαγωγή, αρχαίο και νέο κείμενο με σχόλια». Νέα Εστία 43, 503 (1948), 797-798.

15. Histoire de la philosophie. Paris 1949, 323 σ.

16. «Παπανούτσος, Ε. Π., ‘Ηθική’». Νέα Εστία 46, 536 (1949), 1438-1439.

17. «Σκέψεις γύρω από το πρόβλημα της μεθόδου». Παιδεία 51 (1950), 483-487.

18. Bergson, Henri: Οι δύο πηγές της ηθικής και της θρησκείας. Μετάφρ. Βασίλης Ν. Τατάκης. «Γ. Παπαδημητρίου», Αθήνα 1951.

19. «Δελμούζος Α., ‘Το κρυφό σκολειό 1908-1911’, Αθήνα 1950, 323 σ.». Νέα Εστία 49, 571 (1951), 559-561.

20. Θέματα χριστιανικής και βυζαντινής φιλοσοφίας. «Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος», Αθήναι 1952 (2^η έκδοση, 2007), 208 σ.

21. «Εμίλ Μπρεγιέ (Emile Bréhier) [1877-1952]». Νέα Εστία 51, 592 (1952), 334-336.

22. «Ο δάσκαλος». Παιδεία και Ζωή 2, 18-19 (1953), 171-175.

23. “Aristote critiqué par Théodoros Métochitès (Θεόδωρος Μετοχίτης, 1260-1332 après J.-C.)”. Στο: Mélanges offerts à Octave et Melpo Merlier, Athènes 1953, 1-7.

24. «Ανέκδοτα καϊρικά κείμενα». Νέα Εστία 54, 626 (1953), 1089-1101.

25. «Γράμματα Μικρασιατών προς τον Θεόφιλο Καΐρη». Μικρασιατικά Χρονικά 6 (1955), 101-136.

26. “Dawkins R. M., ‘Modern Greek Folktales’, Oxford 1953”. Μικρασιατικά Χρονικά 6 (1955), 438-439.

27. «Πλάτωνος ‘Ευθύδημος’». Παιδεία και Ζωή 44 (1955), 309-315 και 45 (1955), 344-349.

28. «Καταρτζής Δ., ‘Εγκώμιο του φιλοσόφου, μακαρισμός του ορθοδόξου, ψόγος του άθεου, ταλάνισμα του δεισιδαίμων’, Αθήνα, Έκδ. σχόλ. Κ. Θ. Δημαράς 1955». Παιδεία και Ζωή 5, 49 (1956), 125-126.

29. «Ο διάλογος του χριστιανικού με το ελληνικό πνεύμα». Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 12, 48 (1958), 179-189.

30. «Η ανοδική πορεία στη χριστιανική σκέψη». Γνώσεις 2 (1958), 75-80 και 4 (1958), 48-57.

31. «Ο άνθρωπος και η μηχανή». Παιδεία και Ζωή 7, 64 (1958), 14-17.

32. Τατάκης, Βασίλειος Ν. - Πολίτης, Λίνος - Τσοπανάκης, Αγαπητός Γ.: «Αλέξανδρος Δελμούζος». Παιδεία και Ζωή 8, 78 (1959), 170-181.

33. Η φιλοσοφία ως ανθρωπογνωσία. Θεσσαλονίκη 1959, 15 σ.

34. Προμηνύματα του σύγχρονου φιλοσοφικού στοχασμού στη βυζαντινή φιλοσοφία. 1959, 8 σ.

35. Η συμβολή της Καππαδοκίας στη χριστιανική σκέψη. «Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών», Αθήνα 1960, 283 σ.

36. “L’ elemento estetico nel pensiero dei Padri cappadoci”. Rivista di estetica 6 (1961), 220-226.

37. Κοινωνία και προσωπικότητα. Θεσσαλονίκη 1961, 14 σ.

38. «Το φαινόμενο Πασκάλ». Νέα Εστία 72, 847 (1962), 1455-1458.

39. Λογική. «Σύλλογος Φοιτητών Φιλοσοφικής Σχολής», Θεσσαλονίκη 1963, 56 σ.

40. «Οι αρχές και το πνεύμα της Στωικής ηθικής». Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 17, 67 (1963), 3-12.

41. Η περί του ανθρώπου διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας μας. Λόγος εκφωνηθείς την 30ήν Ιανουαρίου 1963 εν τη μεγάλη αιθούση των τελετών. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1963, 15 σ.

42. «Η αγωγή των τάσεων». Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 17, 65 (1963), 3-16.

43. «‘Η Νέα Θεότης’. Είναι η θρησκεία δρόμος όπου ο άνθρωπος χειραγωγείται από μέτρα που τον υπερβαίνουν;». Εποχές 8 (1963), 21-24.

44. «Γρηγόριος ο Παλαμάς. Μεθοδολογικά». Στο: Αθωνική Πολιτεία επί τη χιλιετηρίδι του Αγίου Όρους. Θεσσαλονίκη 1963, 3-11.

45. «‘Πόσο ελεύθερος είναι ο ελεύθερος;’». Χρονικά του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 72 (1964), 181-191.

46. Τα νέα μορφωτικά στοιχεία στο πρόγραμμα του Λυκείου. 1964, 13 σ.

47. «Απόψεις για προσδιορισμό της φιλοσοφίας». Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 9 (1965), 115-124.

48. «Ειρήνη Παϊδούση. Η παιδαγωγική της δράση». Εποχές 37 (1966), 459-462.

49. “Moutsopoulos E., ‘Forme et subjectivité dans l’ esthétique kantienne’, Aix-en-Provence, Ėd. Annales de la Faculté des Lettres, 1964, 199 p.”. Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 5 (1966), 193-196.

50. Λογική. «Σύλλογος Φοιτητών Φιλοσοφικής Σχολής», Θεσσαλονίκη 1966, 244.

51. Μελετήματα Χριστιανικής Φιλοσοφίας. «Αστήρ», Αθήναι 1967, 211 σ.

52. «Φιλοσοφικές προϋποθέσεις της χριστιανικής ρητορικής της ελληνικής Ανατολής». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 6-7 (1967-1968), 83-93.

53. «Ο Φώτιος ως φιλόσοφος». Byzantinische Forschungen 3 (1968), 185-190.

54. «Η μυστική δύναμη της ψυχής και το έργο της». Στο: Πρακτικά Δ΄ Χριστιανικού Συμποσίου, Χριστιανικό Συμπόσιο 1969, 39-47.

55. «Νικηφόρος μοναχός ησυχαστής». Κληρονομία 1, 2 (1969), 325-336.

56. «Απόψεις για την κατάφαση». Φιλοσοφία 2 (1972), 100-106.

57. “La logique stoicienne et la nouvelle logique contemporaine”. Στο: Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Κυπρολογικού Συνεδρίου, Διεθνές Κυπρολογικό Συνέδριο, Λευκωσία 1972, 259-264.

58. Φιλοσοφικά μελετήματα. «Ερμής», Αθήνα 1972, 83 σ.

59. «Προβλήματα της ανώτατης παιδείας». Ευθύνη 17 (1973), 257-260.

60. «Το φυσικό ωραίο». Ευθύνη 18 (1973), 289-292.

61. Γεράσιμος Βλάχος ο Κρης (1605/7-1685). Βενετία 1973, 162 σ.

62. «Το ερώτημα περί Θεού». Ευθύνη 28 (1974), 156-158.

63. «Η ελληνική πατερική και βυζαντινή φιλοσοφία». Δευκαλίων 14 (1975), 146-202.

64. Ο Σωκράτης. Η ζωή του, η διδασκαλία του. «Αστήρ», Αθήναι 1975 (2^η έκδοση, 1983), 147 σ.

65. Σκέψη και ελευθερία. «Αστήρ», Αθήναι 1975, 323 σ.

66. «Δημοκρατία και πνευματική καλλιέργεια». Ευθύνη 41 (1975), 198-199.

67. «Απόψεις για την ηθική φύση του ανθρώπου». Φιλοσοφία 5-6 (1975-1976), 31-58.

68. «Φιλοσοφία και Επιστήμη». Εποπτεία 1 (1976), 39-41.

69. “La forza mistica dell’ anima e la sua opera”. Simposio Cristiano 2 (1976), 53-107.

70. «Δημοκρατία και ολοκληρωτισμός». Ελεύθερη Γενιά 16 (1977), 25.

71. Η βυζαντινή φιλοσοφία. Μετάφρ. Εύα Καλπουρτζή, Επιμ. Λίνος Μπενάκης. «Εταιρεία Σπουδών Νεοελλ. Πολιτισμού & Γενικής Παιδείας», Αθήνα 1977, 378 σ.

72. «Ο σεβασμός στον άνθρωπο». Επιστημονική Επετηρίς της Α.Σ.Β.Θ. 7 (1978), 321-328.

73. «Το πρόβλημα της φιλοσοφίας». Ελεύθερη Γενιά 25 (1978), 3-5.

74. Παιδαγωγική. «Αστήρ», Αθήναι 1978, 152 σ.

75. «Για τον Χριστιανισμό και τον Μαρξισμό». Ευθύνη 88 (1979), 153-154.

76. «Το φυσικό περιβάλλον μας». Ευθύνη 96 (1979), 595-596.

77. Μελέτες Ιστορίας της Φιλοσοφίας. Αρχαία Ελλάδα και Βυζάντιο. «Οι Εκδόσεις των Φίλων», Αθήνα 1980, 213 σ.

78. «Το νόημα της ελευθερίας σήμερα». Ευθύνη 100 (1980), 261.

79. «Η Λογική του Αριστοτέλη και η πορεία της κατά τους ελληνιστικούς χρόνους». Στο: Πρακτικά Παγκοσμίου Συνεδρίου ‘Αριστοτέλης’. Θεσσαλονίκη 1982, 247-252.

80. «Αποχαιρετισμός από τη φιλοσοφία». Ευθύνη 137 (1983), 257-261.

81. Η πορεία του ανθρώπου. «Οι Εκδόσεις των Φίλων», Αθήνα 1984 (2^η έκδοση 1999), 69 σ.

82. «Ένα πρόβλημα των θετικιστών». Ευθύνη 152 (1984), 377-378.

83. «Μία διαθήκη του 1812». Μικρασιατικά Χρονικά 4 (1984), 82-83.

84. «Θεόφιλος Καΐρης». Διαβάζω 106 (1984), 20-21.

85. Στη χώρα των στοχασμών. Φιλοσοφικός διάλογος. «Αστήρ», Αθήναι 1985, 103 σ.

86. Ανησυχίες της εποχής μας. «Αστρολάβος/Ευθύνη», Αθήνα 1988, 190 σ.

87. «Ανάμνηση του Γρυπάρη». Ευθύνη 218 (1990), 49-50.

88. «Η γνωριμία με τον Ψυχάρη». Ευθύνη 231 (1991), 113-115.

89. Απομνημονεύματα. «Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης», Αθήνα 1993, 671 σ.

90. «Το αισθητικό στοιχείο στη σκέψη των Καππαδοκών Πατέρων». Χρονικά Αισθητικής – Annales d’ esthétique 33 (1994), 181-189.

91. Η ελληνική πατερική και βυζαντινή φιλοσοφία. «Αρμός», Αθ. 2000.

92. «Μικρά κείμενα για την Άνδρο και την Σμύρνη και δύο άγνωστες συνεντεύξεις». Στο: Πρακτικά Ημερίδας, Μνήμη Βασιλείου Ν. Τατάκη (1896-1986). Άνδρος 2002, 67-104.

93. Πλάτων: Φαίδων – Πρωταγόρας. Μετάφρ. Ευάγγελος Παπανούτσος – Βασίλης Τατάκης. «Ζαχαρόπουλος», Αθ. χ.χ.

94. Αριστοτέλης: Περί ψυχής – Μικρά Φυσικά. Εισαγωγή-Μετάφρ.-Σχόλια Βασίλης Τατάκης – Ν. Σωτηράκης – Α. Ευσταθίου, Επιμ. Ευάγγελος Παπανούτσος. «Ζαχαρόπουλος», Αθ. χ.χ.

95. «Επιστολή προς τον κ. Πρόεδρον του πειθαρχικού συμβουλίου του Πανεπιστημίου Αθηνών». Στο: Η δίκη των τόνων. «Εστία», Αθήνα χ.χ., 193-198.

96. Το πρόβλημα της αλήθειας. Αθήναι χ.χ., 15 σ.

97. Παραγωγή-Επαγωγή. Φιλοσοφικά μελετήματα. «Ίκαρος», Αθήνα χ.χ., 39 σ.

Βασική πηγή: Κ.Ε.Ν.Ε.Φ., «Βασίλειος Ν. Τατάκης»

ΙΙΙ. Κείμενα για τον Βασίλειο Τατάκη

1.     «Τατάκης Βασίλειος Ν., ‘Παιδαγωγική’. Αστήρ, Αθήναι 1978, 154 σ.». Εποπτεία 23 (1978), 546.

2.    Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων: Μνήμη Βασιλείου Ν. Τατάκη (1896-1986). Εργογραφία Β. Ν. Τατάκη. Μικρά κείμενα Β. Ν. Τατάκη για την Άνδρο και τη Σμύρνη και δύο άγνωστες συνεντεύξεις. Πρακτικά ημερίδας (2/6/2001). Γράφουν: Μιχάλης Τιβέριος, Λίνος Γ. Μπενάκης, Δημήτρης Λυπουρλής, Αγλαΐα Λυπουρλή, Δημήτριος Ι. Πολέμης, Αργυρώ Β. Τατάκη. «Καΐρειος Βιβλιοθήκη», Άνδρος 2002.

3.    Μπενάκης, Λίνος: Μνήμη πέντε φιλοσόφων. Κείμενα για τους πέντε φιλοσόφους, βιογραφικά σημειώματα και εξαντλητική εργογραφία τους. Μνήμη Ιωάννου Ν. Θεοδωρακόπουλου, Παναγιώτη Π. Κανελλόπουλου, Κωνσταντίνου Δ. Τσάτσου, Ευαγγέλου Π. Παπανούτσου, Βασιλείου Ν. Τατάκη. «Παρουσία», Αθήνα 2006.